01.11.2022

Ticari uyuşmazlıklarda arabulucuya başvurma

Arabuluculuk, 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle işçi ve işveren uyuşmazlıkları bakımından dava şartı olarak hayatımıza girmişti. Ocak 2019'da ise ticari alacak ve tazminata ilişkin ticari uyuşmazlıklar için arabuluculuk, dava şartı haline gelmiştir. Peki uygulamanın ayrıntıları neler?

Aralık ayında Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 7155 sayılı “Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun” ile ticari alacak davalarında “arabulucuya başvurma dava şartı” olarak getirilmiştir. Bu doğrultuda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”)’na 5/A. Madde ve geçici 12. Madde eklemeleri ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun bazı hükümlerinde değişiklik yapılmıştır.

 

Hangi “Ticari Davalar” arabuluculuk kapsamına giriyor?

Öncelikle bu başlığı “Mutlak Ticari Davalar” ve “Nisbi Ticari Davalar” olarak ayırmalıyız.

“Mutlak Ticari Davalar” kapsamına giren maddeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

  1. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda,
  2. Türk Medeni Kanunu’nun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969. maddelerinde,
  3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun;
  4. Malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203,
  5. Rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447,
  6. Yayın sözleşmesine dair 487 ile 501,
  7. Kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519,
  8. Komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545,
  9. Ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554,
  10. Havale hakkındaki 555 ilâ 560,
  11. Saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580. maddelerinde,
  12. Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta,
  13. Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,
  14. Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde, öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılmaktadır.

Buna karşın, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davaların istisna olduğu ve ticari dava olarak kabul edilmeyeceği TTK’nın 4. maddesinde açıkça belirtilmiştir.

Menfi tespit davalarında tartışma olsa da konusu alacak ile ilgili olduğu için öncelikle arabuluculuğa başvurmak gereklidir.

“Nisbi Ticari Davalar” kapsamı çok daha geniştir. Burada her iki tarafın da tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması şarttır.

 

Ticari davalarda arabulucuya başvurmadan dava açılabilir mi?

1 Ocak 2019 tarihi itibarıyla arabulucuya başvurulmadan dava açılması halinde, herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine mahkemece karar verilir.

 

Ticari uyuşmazlıklarda arabulucu başvuru dilekçesi

Öncelikle, "Ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk başvurusu nasıl yapılır?” sorusunu detaylandıralım. Arabulucuk başvurusu iki şekilde yapılır. Bunlardan ilki; adliyelerde bulunan arabulucuk bürolarıdır. Ancak şuna dikkat çekmek istiyoruz: tek tarafın talebi ile arabulucu tayin edilmez. Sistemler arabulucuyu otomatik olarak atar.

İkinci yöntemde ise taraflar doğrudan arabulucuya veya arabuluculuk merkezine başvuru yapabilir. Başvuru sonrasında, arabulucu bilgileri verilen karşı tarafı konu hakkında bilgilendirir ve davet eder. Eğer karşı taraf daveti kabul ederse, süreç başlar.

 

Arabulucu seçimi nasıl yapılır?

Tarafların, arabuluculuk siciline kayıtlı herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları halinde seçilen arabulucu görevlendirilir. Bu yönde bir anlaşma olmaması halinde büro tarafından bir arabulucu, uyuşmazlık ile ilgili görevlendirilir.

 

Arabuluculuk görüşmesi sonucuna göre nasıl hareket edilir?

Anlaşmaya varılması halinde; taraflar arasındaki ticari uyuşmazlık sona ermiş olur. Arabulucu tarafından anlaşmaya varıldığına ilişkin son tutanak tutularak taraflarca ve arabulucu tarafından imza altına alınması ile ilgili uyuşmazlık hususunda dava süreci sona ermiş olur. Arabuluculuk anlaşma belgesinin icra edilebilirliğine ilişkin şerh yetkili ve görevli mahkemeden alınır. Bu şerhi içeren anlaşma belgesi, ilam niteliğinde belge sayılmaktadır.

Anlaşmaya varılamaması halinde; başvuran taraf dava yoluna gitmek istiyorsa anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanan bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde mahkeme davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderecektir. İhtarın gereği davacı tarafından, yerine getirilmezse dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilecektir.

 

Arabuluculuk süreci ne kadar sürer?

Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilir.

 

Arabulucu tarafından ayarlanan ilk toplantıya katılmayan taraf için yaptırım nedir?

Taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda, toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta arabulucu tarafından belirtilir ve bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinden sorumlu tutulacaktır. Ayrıca bu taraf lehine vekâlet ücretine hükmedilmeyecektir.

 

Arabuluculuk ücreti nasıl belirlenir?

Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesinin İkinci Kısmı uyarınca, tarafların arabuluculuk faaliyeti sonucunda anlaşıp anlaşamamalarına göre belirlenmektedir. Aksi kararlaştırılmadıkça arabulucu ücreti taraflarca eşit şekilde karşılanır.

 

Ticari davalarda dava şartı istisnası nedir?

Dava şartı, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay'da görülen davalar hakkında uygulanmayacak.

Hukuk alanındaki yazılarımızı takip etmek için Paraşüt Blog'a abone olabilir, ön muhasebenizi yönetmek için bir asistana ihtiyaç duyarsanız online ön muhasebe programı Paraşüt'ü 14 gün ücretsiz deneyebilirsiniz.

Yeni Bloglardan Haberdar Ol

Paraşüt e-bültene abone olun. Bu sayede yeni içerikleri kaçırmayın.
Sizi haberdar edelim.

Blog bülten aboneliği kapsamında işlenecek kişisel verileriniz ile ilgili detaylı bilgiye Aydınlatma Metnini okudum.

Tarafıma blog bültenlerinin gönderilebilmesi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.

Ticari elektronik ileti gönderimi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.

Ön muhasebe programı Paraşüt - Kampanya görsel

Her ihtiyaca ve bütçeye uygun çözümler Paraşüt’te!

e-Faturaya uygun fiyatlı e-kontör avantajı ve hesaplı çözümler ile geçin.

En Çok Okunanlar