2024 yılında e-arşiv ve e-fatura zorunluluğu nasıl değişti?

Gelir İdaresi Başkanlığı, kağıt belge düzenlemekten kaynaklanan maliyetlerde tasarruf sağlanması ve denetimin kolaylaştırılması amacıyla geçen yıl Resmi Gazete’de yayınlanan 509 Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile e-fatura ve e-arşiv sistemlerine geçişte önemli değişiklikler yapmıştı.

e-Dönüşüm uygulamalarının hızlı yükselişi neredeyse her sektörde kendini gösteriyor. 2024 yılında firmaların e fatura ve e-arşiv fatura uygulamasına geçmelerinde yeni değişikliklerin olup olmayacağı ise yeni bir merak konusu oldu.

Bu yazımızda 2024 yılında e-fatura ve e-arşiv fatura kullanma zorunluluğu olan firmaları ele aldık; e-faturaya gönüllü geçiş yapanlara sağlanan avantajları anlattık.

 

e-Faturaya geçiş şartları

Bildiğiniz üzere, e-fatura sistemine geçişte en önemli değişiklik ciro limitinde yaşanmıştı. Geçtiğimiz yıllarda 10 milyon TL olan ciro limiti yayınlanan tebliğ ile 5 milyon TL’ye düşürülmüştü. Bununla birlikte e-fatura zorunluluğu 2021 yılı için; 2020 yılı cirosu 5 milyon TL ve üzerinde olan firmaların 1 Temmuz 2021’ye kadar geçiş yapmalarını içeriyordu.

 

2024 yılı e-fatura ve e-arşive geçiş zorunluluğu

Gelir İdaresi Başkanlığı, yayımladığı tebliğ ile e-belge zorunlu geçişlerinde yeni düzenlemeye gitti.

 

GİB'in yeni düzenlemesiyle e fatura geçme zorunluluğu

GİB tarafından 30 Aralık 2022 günü yayımlanan tebliğ ile e-fatura ve e-arşive geçiş zorunluluğu için belirlenen ciro limitleri aşağı çekildi. Son durumda, 2022 yılı brüt satış hasılatı 3 milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin e-faturaya geçiş zorunluluğu bulunuyor

Zorunluluk kapsamındaki işletmeler yani e-fatura düzenlemek zorunda olan mükellefler 1 Temmuz 2023 tarihine kadar e-faturaya geçiş yaptılar.

2024 yılı e-fatura geçiş limitleri ise henüz açıklanmadı.

Brüt satış hasılatı tutarına göre e-fatura sistemine geçecek işletmelerin e-defter uygulamasına geçiş tarihi ise 1 Ocak 2024 olarak belirlendi.

Tebliğde e-faturaya zorunlu geçişin olduğu sektörlere yönelik açıklamalar da yer aldı:

Gerek kendi siteleri gerekse de internet satış platformları üzerinden veya her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışı gerçekleştiren mükelleflerden, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,

Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükelleflerden 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediyelerden yatırım ve/veya işletme belgesi almak suretiyle konaklama hizmeti veren otel işletmelerine e-fatura ve e-arşiv fatura uygulamalarına geçme zorunluluğu getirildi.

e-Fatura ve e-arşiv fatura sistemine gönüllü olarak geçen firmaların belirtilen limitleri aşmadan e-defter uygulamasına geçmeleri zorunlu görülmedi.

Ciro limitine bakılmaksızın e-faturaya geçmesi gereken sektörler de söz konusu. Bu sektörleri özetleyecek olursak: - ÖTV 1 ve 3 kapsamındaki ürünleri üreten şirket sahiplerinin, internet reklamcılığı hizmet aracıları ile internet ortamında ilan yayınlayan firmaların 1 Temmuz 2023’e kadar e-faturaya geçmeleri gerekiyor. Bu tarihten sonra yeni faaliyete başlayanlar ise ilk 3 ay içerisinde sisteme geçmek zorunda.

İhracat işlemlerinde e-fatura uygulamasındaki geçiş zorunluluğu ve e-ihracat faturası ile ilgili pek çok sorunun yanıtına “e-İhracat hakkında 15 soru 15 cevap” adlı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

 

e-Arşiv zorunluluğu

GİB'in son düzenlemesi ile e arşiv fatura zorunluluğu şartlarında da değişikliğe gidildi. e-Arşiv sistemine geçiş şartlarıyla ilgili olarak tebliğde yer alan maddeleri özetleyecek olursak, 1 Mart 2022 tarihine kadar: - Mevcut durumda e-fatura mükellefi olan firmaların, - İnternet üzerinden ilan yayınlayan veya hizmet satanlara aracılık eden firmalara, - Aynı gün içerisinde vergi mükellefi olmayanlara düzenlenen toplam fatura tutarı 30 bin TL'den 5 bin TL’ye indirilirken, vergi mükellefi olanlar için ise bu tutar, GİB tarafından belirlenen fatura kesme sınırına eşitlendi. Bu sınır her yıl güncellenmekle birlikte, 2024 yılı için 6.900 TL’dir.

 

e-Arşiv Fatura (İnteraktif) nasıl düzenlenir?

Paraşüt e-Arşiv Fatura (İnteraktif) ile 6.900 TL ve üzeri faturalarınızı Paraşüt üzerinden e-arşiv faturası olarak düzenleyebilir, tüm fatura süreçlerini tek yerden yönetebilirsiniz.

e-Fatura kullanıcısı olmadan e-arşiv kesebilmek için gerekli olan başvuruyu Paraşüt üzerinden dakikalar içerisinde yapabilirsiniz. Hem de mali mühür ve e-imzaya gerek olmadan.

 

Paraşüt üzerinden kolay başvuru nasıl yapılır?

Not: e-Arşiv Fatura (İnteraktif) özelliğinden yararlanmak için İnteraktif Vergi Dairesine kayıtlı telefon numaranız olması gerektiğini unutmayın.

 

e-Fatura kullanmamanın cezası var mı?

Evet, vardır. Bu, Özel Usulsüzlük Ceza Had ve Tutarı kapsamında değerlendirilir ve belirlenen tutar seneden seneye değişiklik gösterebilir. 2020 yılında 350 TL olan ceza tutarı, 2021 yılında 380 TL olarak belirlenmişti. 2023 yılında ise fatura bedelinin %10'u kadar ceza ödeneceği belirlendi.

Hangi durumlarda düzenlenmemiş sayılacağını ve e fatura cezası alınabileceğini ise şöyle açıklayalım:

 

Siz e-fatura mükellefi misiniz?

Satış hasılatınız yukarıda sözü geçen e-fatura limiti kapsamında ise veya zorunluluk kapsamında olmadan e-fatura uygulamasına geçerek fatura kesiyor iseniz evet; siz de bir e-fatura mükellefisiniz. e-Fatura mükellefi kapsamında olanlar, sisteme geçmemeleri halinde birtakım cezai yaptırımlara maruz kalırlar.

Şu detayı da sizlerle paylaşalım; e-Faturaya geçtiğiniz anda e-fatura kesmeye başlamak zorunda değilsiniz. Yani, e-Faturaya zorunlu geçme tarihinden önce (45 gün öncesine kadar) e-faturaya geçiş işlemlerinizi yoğunluğa kalmadan yapabilir, zorunlu geçiş tarihinde veya 45 gün içerisinde belirlediğiniz bir tarihte geçişinizi başlatabilirsiniz.

 

e-Fatura mükellefi sorgulama nasıl yapılır?

Hem müşteri hem de işletme açısından merak edilen bu soruyu cevaplayalım.

Ticari ilişkide olduğunuz kurum veya şahsın elektronik fatura mükellefi olup olmadığını öğrenmek için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ilgili sayfasını ziyaret ederek e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler listesine ya da e-arşiv fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler listesine ulaşabilirsiniz.

Eğer e fatura sorgulama işlemini gerçekleştirmek istiyorsanız; - Fatura düzenleyenin TC Kimlik No veya Vergi Kimlik No’sunu girin. - Faturanın üzerindeki fatura numarasını, tutarını kontrol edin. - İstenilen Güvenlik Kodu bilgisini de doğru bir şekilde girdiğinizden emin olun.

 

Eczaneler e-faturaya ne zaman geçecek?

Bir diğer gelişme ise, eczaneler ve medikal malzeme sağlayıcılarında görüldü. Sağlık hizmeti sağlayıcılarının 1 Temmuz'da e-fatura uygulamasına geçmesi kararlaştırıldı.

Resmi Gazete'de yayınlanan Tebliğ ile Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşme imzalayan sağlık hizmeti sunucuları ile medikal malzeme ve ilaç/etken madde temin eden tüm mükellefler (hastane, tıp merkezleri, dal merkezleri, diyaliz merkezleri, Sağlık Bakanlığından ruhsatlı diğer özelleşmiş tedavi merkezleri, tanı, tetkik ve görüntüleme merkezleri, laboratuvarlar, eczaneler, tıbbi cihaz ve malzeme tedarikçileri, optisyenlik müesseseleri, işitme merkezi, kaplıcalar, beşeri tıbbi ürün/ürün sunan ve/veya üreten özel hukuk tüzel kişileri ve bunların tüzel kişiliği olmayan şubeleri, ecza depoları vb.) 1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren, bu tarihten sonra Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşme imzalayanlar ise söz konusu kuruma fatura düzenlemeye başlamadan önce e-fatura uygulamasına geçiş zorunlu hale getirilmiştir.

Bu konu ile ilgili daha detaylı bilgiye sahip olmanız adına Mali Müşavir Alper Erdem'in sağlık sektörü özelinde uygulanan e-belge zorunluluğuna dair kaleme aldığı yazıyı okumanızı öneririz.

Komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler, 2021 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren, işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

 

e-Fatura uygulaması ilk ne zaman başladı?

e-Fatura uygulaması, 1960’larda ilk Avrupa’da kullanılmaya başlandı. Demiryolu sektöründe kullanılan e-fatura, Electronic Data Interchange (EDI) teknolojisi ile sadece bir verinin şifrelenerek, bir noktadan diğer noktaya transfer edilmesi işlemini yapıyordu. EDI sistemini daha sonraki yıllarda perakendecilik sektörü de kullandı ancak EDI sistemi standart bir forma 1970’lerde girebildi.

e-Fatura’nın Türkiye’deki gelişimine de bakacak olursak; e-fatura, 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu tebliği ile hayatımıza girdi. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen düzenleme ile 5 Mart 2010 tarihinde uygulamaya konan elektronik fatura formatı, GİB tarafından belirlenen platform üzerinden e-fatura kesme ve görüntüleme imkânı sundu. Tabii şimdi e-fatura düzenlemek zorunda olan mükellefler, Paraşüt gibi özel entegratörler aracılığı ile de e-fatura işlemleri yapılabiliyor.

 

Paraşüt ile e-fatura kullanımı

e-Fatura programı Paraşüt ile elektronik fatura başvurunuzu ve aktivasyonunuzu kolayca yapabilirsiniz. Üstelik aktivasyon adımları esnasında e-fatura kullanmaya başlayacağınız tarihi de seçebilirsiniz. Böylece isterseniz hemen isterseniz de zorunluluk tarihinde e-fatura kullanıcı olabilirsiniz.

e-Fatura başvurusu konusunda bilgi almak için ilgili yazımızı okuyabilir, Paraşüt ile e-faturaya geçiş yapmak için 14 günlük ücretsiz deneme sürenizi hemen başlatabilirsiniz.