01.10.2024

Banka kredilerinin muhasebeleştirilmesi

İşletmeler dönem dönem maddi sıkışıklıklarını giderebilmek ya da yatırım yapabilmek için kredi kullanabilirler. Biz de bu yazımızda alınan kredilerin nasıl muhasebeleştirileceği konusunu inceleyeceğiz.

 

Banka kredilerinin muhasebeleştirilmesi nedir?

Banka kredilerinin muhasebeleştirilmesi, işletmenin aldığı kredi miktarının ödeme planı ve faiz giderleriyle birlikte muhasebe kayıtlarına doğru şekilde yansıtılmasını ifade eder. Kredi muhasebe kaydı ile ilgili detayları birlikte inceleyelim.

 

Kredilerin muhasebeleştirilmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar

Banka kredi muhasebe kaydı yaparken bazı detaylara dikkat etmeniz gerekir. İşte bilmeniz gerekenler:

  • Ödeme planına bağlı olarak krediler kısa ve uzun vadeli olarak ikiye ayrılır. Alındığı yıl içinde ödenerek kapanacak olan krediler kısa vadeli, alındığı yıl içinde kapanmayacak, yıllara sari olan krediler ise uzun vadeli krediler olarak sınıflandırılır. Kısa vadeli kredilerin ana paraları 300 Banka Kredileri, uzun vadeli olanlar ise 400 Banka Kredileri hesaplarında takip edilir. Kredi teklif ve değerlendirme ücreti muhasebe kaydı da önemli noktalardan biridir.
  • Dönemsellik ilkesi gereği dönem başlarında vade kısaldığı için 400 numaralı hesaptan 300 numaralı hesaba virman yapılır.
  • Faiz ve sigorta giderleri kısa ya da uzun vade ayrımı yapılmadan 780 Finansman Giderleri hesabında takip edilir.
  • Döviz cinsinden alınan krediler döviz alış kuru ile kayıtlara alınır ve dönem sonlarında Banka Kredileri hesapları değerlemeye tabi tutulur.
  • Tahakkuk etmiş ama ödenmemiş olan banka kredi faiz giderleri için VUK madde 285’e göre kıst faiz hesaplaması yapılır.
  • Banka kredisi ile alınan ve işletmenin aktifine kaydedilen sabit kıymetlerin ilk dönemki finansman maliyeti varlığın alım maliyetine eklenir, sonraki yıllarda ise istenirse finansman giderleri içinde takip edilir.
  •  

    Krediler muhasebeleştirilirken hangi hesaplar kullanılır?

    Banka kredileri hesap kodu tablosunu aşağıdan inceleyebilirsiniz.

     

    Hesap AdıHesap KoduKullanım Amacı
    Bankalar102Kredinin hangi banka hesabına aktarıldığının ve taksit ödemelerinin hangi hesaptan yapıldığının takibi
    Gelecek aylara ait giderler180Bir yıl içindeki toplam faiz giderlerinin ödeme takibi
    Gelecek yıllara ait giderler280Bir yıldan uzun süredeki toplam faiz giderlerinin takibi
    Kısa vadeli banka kredileri300Bir yıldan kısa vadedeki kredi anapara ödeme tutarının takibi
    Uzun vadeli banka kredileri400Bir yıldan uzun vadedeki kredi anapara ödeme tutarının takibi
    Gider tahakkukları381Bir yıl içindeki faiz giderlerinin ödeme ve tahakkuk takibi
    Gider tahakkukları481Bir yıldan uzun vadedeki toplam faiz giderlerinin ödeme takibi
    Finansman giderleri780Faiz ve BSMV giderlerinin takibi

     

     

     

     

     

     

     

    Kredi muhasebe kaydı hesaplama örneği

    Kredilerin muhasebe kaydını aşağıdaki banka kredisi muhasebe kaydı örneği yardımıyla açıklamaya çalışacağız. (Örnek ödeme planı rastgele rakamlarla oluşturulmuştur. Birleşik faiz hesaplaması dikkate alınmamıştır.)

    VadeTaksit
    Tutarı
    AnaparaFaizBSMV
    20/05/20192.500,001.923,81547,4428,75
    20/06/20192.500,001.929,34542,9527,71
    20/07/20192.500,001.938,70534,6426,66
    20/08/20192.500,001.962,99511,4225,59
    20/09/20192.500,001.995,20480,2924,51
    20/10/20192.500,002.036,42440.1623,42
    20/11/20192.500,002.031,29446,3923,32
    20/12/20192.500,002.064,76414,0421,20
    20/01/20202.500,002.078,51401,4220,07
    20/02/20202.500,002.112,66368,4119,93
    20/03/20202.500,002.127,22355,3517,43
    20/04/20202.500,002.151,55331,9016,55
    20/05/20202.500,002,161.07323,4715,46
    20/06/20202.500,002.205,67280,1514,18
    20/07/20202.500,002.216,46270,4213,12
    20/08/20202.500,002.237,00250,1512,85
    20/09/20202.500,002.255,77233,7110,52
    20/10/20202.500,002.280,50210,159,35
    20/11/20202.500,002.291,08200,468,46
    TOPLAM47.500,0040.000,007.142,92357.08

     

     

    Kredi muhasebe kaydı yöntemleri nelerdir?

    Kredi kullanımı muhasebe kaydı yapılırken iki yöntem kullanılır. İkisini de detaylarıyla inceleyeceğiz.

     

    Yöntem 1

    İlk yöntemde önereceğimiz kayıt metodu en basit haliyle kredilerin muhasebeleştirilmesine örnektir.

     

    Kredi banka hesabına intikal ettiğinde yapılacak muhasebe kaydı

    Hesap KoduHesap AdıBorçAlacak
      40.000,00 
    102Bankalar0 
       15.882,5
    300Kısa Vadeli Banka Kredileri 1
       24.117,4
    400Uzun Vadeli Banka Kredileri 9

     

    20/05/2019 tarihinde kredinin ilk taksidi ödendiğinde yapılacak olan muhasebe kaydı

    Hesap KoduHesap AdıBorçAlacak
      1.923,8 
    300Kısa Vadeli Banka Kredileri1 
    780Finansman Gideri - Faiz Giderleri547,44 
    780Finansman Gideri - BSMV Giderleri28,75 
    102Bankalar 2.500,00

    Bu iki kayda ilave olarak KIST faiz kaydı da yapılmalıdır. KIST faiz hesaplaması aşağıda detaylıca anlatılmıştır.

     

    Yöntem 2

    Bu yöntemde kredi alındığı tarihte yapılan muhasebe kaydı içerisine faiz giderlerinin tamamı tahakkuk yöntemi ile dahil edilir. Bu sayede 180 ve 280 hesaplarının ve 381-481 hesaplarının bakiyeleri kontrol edilerek kredi faizlerinin süresi içerisinde giderleştirilip giderleştirilmediği daha kolay takip edilir.

     

    Kredi banka hesabına intikal ettiğinde yapılacak muhasebe kaydı

    Hesap KoduHesap AdıBorçAlacak
      40.000,00 
    102Bankalar0 
    180Gelecek Aylara Ait Giderler - Faiz + BSMV4.117,49 
    280Gelecek Yıllara Ait Giderler - Faiz + BSMV3.382,51 
       15.882,5
    300Kısa Vadeli Banka Kredileri 1
       24.117,4
    400Uzun Vadeli Banka Kredileri 9
    381Gider Tahakkukları - Faiz + BSMV 4.117,49
    481Gider Tahakkukları - Faiz + BSMV 3.382,51

    Birinci yöntemden farklı olarak bu yöntemde Faiz ve BSMV giderleri karşılıklı olarak 180 – 280 ve 381-481 hesaplarında takip edilmektedir.

     

    20/05/2019 tarihinde kredinin ilk taksidi ödendiğinde yapılacak olan muhasebe kaydı

    Hesap KoduHesap AdıBorçAlacak
    381Gider Tahakkukları - Faiz + BSMV576,19 
    180Gelecek Aylara Ait Giderler - Faiz + BSMV 576,19

    180-280 ve 381-481 hesaplarında takip edilen faiz ve BSMV giderleri bu yöntemde ödendiği anda ödendiği tutar kadar yapılan ters kayıtla kapatılmaktadır. Görüldüğü üzere bu hesaplara yapılan kayıt sadece takip amaçlıdır. Gider hesaplarına bir etkisi yoktur.

    Bu iki kayda ilave olarak kıst faiz kaydı da yapılmalıdır. KIST faiz hesaplaması aşağıda detaylıca anlatılmıştır.

     

    KIST faiz hesaplaması

    Vergi Usul Kanunun 285. maddesinde göre mevduat veya kredi sözleşmelerine ait borçların değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınacağı belirtilmiştir. Buna göre banka kredilerine ait değerleme gününe kadar henüz vadesi gelmemiş olan yani tahakkuk etmiş ancak henüz ödenmemiş kredi faiz tutarları gider olarak dikkate alınabilir.

    Gider olarak dikkate alınacak faiz tutarı hesaplaması aşağıdaki şekilde yapılabilir.

    Yukarıdaki ödeme planını dikkate alacak olursak aşağıda da görüleceği üzere 20/07/2019 tarihinde yapılması gereken bir faiz ödemesi söz konusudur. Bu faiz ödemesi 20/06/2019 ve 20/07/2019 tarihleri arasında kalan dönemi kapsamaktadır.

    01/01/2019 – 30/06/2019 tarihleri arası 2. Geçici Vergi Dönemidir ve burada 30/06/2019 tarihinin VUK 285. maddeye göre değerleme günü olarak düşünülmesi yanlış olmayacaktır. Dolayısıyla iki ödeme tarihi arasında kalan günlere isabet eden faiz gideri hesaplanarak gider olarak dikkate alınmalıdır.

    VadeTaksit TutarıAnaparaFaizBSMV
    20/06/20192.500,001.929,34542,9527,71
    20/07/20192.500,001.938,70534,6426,66

    Aşağıdaki tablodan anlaşılacağı üzere 20/07/2019 tarihinde ödenecek olan 534,64 TL'lik faiz giderinin 10 günlük kısmı haziran ayına ait ve 20 günlük kısmı ise temmuz ayına aittir.

    Bu nedenle 534,64 TL faiz gideri / 30 gün (toplam gün) x 10 gün (haziran ayına ait gün sayısı) = 178,21 TL'lik kısmını haziran gideri olarak kabul edilmesi yanlış olmayacaktır.

     

    20/07/2019 tarihinde ödenecek olan faiz gideri için

    Vade BaşlangıcıVade BitişiVade Başlangıcı ve Bitişi Arasındaki Gün SayısıVade Bitişindeki Faiz Tutarı
    20/06/201920/07/201930534,64

     

    KIST faiz hesaplaması için

    Vade BaşlangıcıVade BitişiVade Başlangıcı ve Bitişi Arasındaki Gün SayısıVade Bitişindeki Faiz Tutarı
    20/06/201930/06/201910178,21

     

    30/06/2019 tarihinde yapılacak olan KIST faiz gideri hesaplamasına ilişkin muhasebe kaydı

    Hesap KoduHesap AdıBorçAlacak
    780Finansman Gideri - Faiz Giderleri178,21 
    381Gider Tahakkukları 178,21

     

    20/07/2019 tarihinde yani vade geldiğinde faiz ödemesi ile yapılacak muhasebe kaydı

    Hesap KoduHesap AdıBorçAlacak
    381Gider Tahakkukları178,21 
    780Finansman Gideri356,43 
    102Bankalar 534,64

    Yukarıdaki iki kayıttan anlaşılacağı üzere 178,21 TL lik kısım 30/06/2019 tarihinde , 356,43 TL tutarındaki kısmı 20/07/2019 tarihinde gider yazılmıştır. Yine 20/07/2019 tarihinde yapılan kayıtla 30/06/2019 tarihinde gider tahakkuklarına kaydedilen kısım ters kayıtla kapatılmıştır.

    Yukarıdaki kayıtlarda da görüleceği üzere 381 Gider tahakkukları hesabı iki farklı amaç için kullanılmıştır. Birincisi toplam faiz giderlerinin süresi içerisinde ödenip ödenmediğini takip amaçlı yapılan kayıt diğeri ise KIST faiz hesaplaması için yapılan kayıt. Bu nedenle 381 Gider Tahakkukları hesabının altında örneğin 381-Gider Tahakkukları – Faiz ve BSMV Gideri ve 381 Gider Tahakkukları- Kredi Faiz Tahakkuku olarak iki farklı alt hesap açılması faydalı olacaktır.

     

    Dönemsellik ilkesi gereği yapılması gereken muhasebe kaydı

    Hangi yöntemle kayıt yapılırsa yapılsın 01/01/2020 tarihinde dönemsellik ilkesi gereği yapılacak kayıt:

    Hesap KoduHesap AdıBorçAlacak
      24.117,4 
    400Uzun Vadeli Banka Kredileri9 
    300Kısa Vadeli Banka Kredileri 24.117,49

    Görüleceği üzere 2020 yılında yapılacak ödemelere ait anapara tutarı dönem başında kısa vadeli krediler hesabına virmanlanıyor.

    Hesap KoduHesap AdıBorçAlacak
    481Gider Tahakkukları - Faiz + BSMV3.382,51 
    280Gelecek Yıllara Ait Giderler - Faiz + BSMV3.382,51 
      3.382,50 
    381Gider Tahakkukları - Faiz + BSMV 1
      3.382,50 
    180Gelecek Aylara Ait Giderler - Faiz + BSMV 1

    Aynı şekilde faiz ve BSMV tutarlarının takip edildiği hesaplar da dönemsellik ilkesi gereği olarak vadelerine göre kısa vadeli hesaplara virmanlanıyor.

    Yeni Bloglardan Haberdar Ol

    Paraşüt e-bültene abone olun. Bu sayede yeni içerikleri kaçırmayın.
    Sizi haberdar edelim.

    Blog bülten aboneliği kapsamında işlenecek kişisel verileriniz ile ilgili detaylı bilgiye Aydınlatma Metnini okudum.

    Tarafıma blog bültenlerinin gönderilebilmesi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.

    Ticari elektronik ileti gönderimi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.

    Ön muhasebe programı Paraşüt - Kampanya görsel

    Her ihtiyaca ve bütçeye uygun çözümler Paraşüt’te!

    e-Faturaya uygun fiyatlı e-kontör avantajı ve hesaplı çözümler ile geçin.

    En Çok Okunanlar