Aklınızda "Personel başına maliyet hesaplaması nasıl yapılır? Çalışan başına ne kadar vergi ve prim ödeyeceğim? Çalışan maliyeti hesabında nelere dikkat etmeli? Asgari ücretin işverene maliyeti 2023 yılında ne oldu?" gibi sorular varsa, bu yazımızda personel maliyeti hesaplama ile ilgili işinize yarayacak tüm bilgileri adım adım inceleyebilirsiniz.
Brüt maaş hesaplama
Personel maliyetinin ilk kalemi brüt maaş ücretidir. Bu nedenle incelememize brüt ücret hesaplama işlemi ile başlayalım. Netten brüte maaş hesaplama adımları şu şekildedir:
Brüt Maaş = Net Maaş + (SGK İşçi Primi + İşsizlik Primi) + Gelir Vergisi + Damga Vergisi
İşçilik maliyeti hesaplama
İşçinin işverene olan maliyeti brüt maaşla sınırlı kalmamaktadır ve bu adım da aşağıdaki şekilde hesaplanır:
İşçinin İşverene Maliyeti = Brüt Maaş + SGK İşveren Payı
Peki işçinin işverene maliyeti ne kadar?
Bu kalemleri tek tek hesaplama konusunda endişelenmeyin, bu hesaplamaları yapmanız için gerekli bilgilerin tamamını aşağıdaki başlıklarda sizin için anlatıyorum.
Maaşlarda SGK ve işsizlik primi hesaplama
SGK ve işsizlik primleri için uygulanan oranlar aşağıdaki gibidir. Bu oranlar yine aşağıda belirttiğim taban ve tavan tutarları arasına uygulanır. Örneğin, tavan rakamı olan 75.060,00 TL geçilse de SGK primleri 75.060,00 TL üzerinden hesaplanır. Taban tutar olan 10.008,00 TL, brüt asgari maaş tutarıdır.
| Primler | İşveren Payı (%) | İşçi Payı (%) | Toplam (%) |
|---|---|---|---|
| SGK Primi | 20,5 | 14 | 34,5 |
| İşsizlik Primi | 2 | 1 | 3 |
| Toplam | 22,5 | 15 | 37,5 |
SGK taban ve tavan tutarlarına tekrar bakacak olursak:
| SGK Taban ve Tavan | Aylık(TL) |
|---|---|
| Taban (Ocak 2023- Aralık 2023) | 10.008,00 TL |
| Tavan (Ocak 2023- Aralık 2023) | 75.060,00 TL |
Gelir vergisinin hesaplanması
Elemanlarınızın aldığı maaşlar gelir vergisine tabidir ve maaşlar üzerinden kesilen gelir vergisini işçi adına işletmenizin ödemesi gerekmektedir. Ödemeniz gereken vergi tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Vergilenecek Maaş Tutarı = Brüt Maaş – SGK İşçi Payı (SGK İşçi Primi + İşsizlik Primi)
Vergi Tutarı = Vergilenecek Maaş Tutarı x Gelir Vergisi Oranı (%)
Gelir vergisi oranları (yüzdeleri) ise aşağıdaki bilgiler baz alınarak belirlenir.
Vergilenecek Maaş Tutarı
2023 yılı ücret gelirleri için vergilenecek maaş tutarı ve gelir vergisi oranı aşağıdaki gibidir:
- 70.000 TL'ye kadar olanlar: %15
- 150.000 TL'nin 70.000 TL'si için 10.500 TL, fazlası: %20
- 550.000 TL'nin 150.000 TL'si için 26.500 TL fazlası: %27
- 1.900.000 TL'nin 550.000 TL'si için 134.500 TL, fazlası: %35
- 1.900.000 TL'den fazlasının 1.900.000 TL'si için 607.000 TL, fazlası: %40
2023 yılı ücret hesaplamasında yapılan önemli değişiklikler
- Asgari ücretin aylık brüt tutarından İşçi SGK primleri düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.
- Asgari Geçim İndirimi (AGİ), 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerine uygulanmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
- Ücret ödemelerine ilişkin ödemenin asgari ücrete isabet eden kısmı damga vergisinden istisna tutulmuştur
Asgari ücretli çalışanın işverene maliyeti ne kadar?
Asgari ücreti maaş ve işveren maliyeti olarak hesaplayacak olursak:
Asgari Ücret Üzerinden Maaş Hesaplaması (2023 Ocak)
Asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi matrahı ve damga vergisi tutarı, asgari ücretten yüksek olan maaş hesaplamalarını etkilediği için öncelikle asgari ücret hesaplamasını paylaşmak istiyorum.
Asgari ücretin işverene maliyeti 2023 yılında aylık brüt 10.008,00 TL , aylık net 8.506,80 TL, günlük brüt 333,60 TL olarak belirlendi. Asgari ücretle çalışan bir personelin maliyetini şu şekilde hesaplayabiliriz:
2023 Yılı Asgari Ücret Hesaplaması
- Brüt Ücret: 10.008,00 TL
- SGK Primi İşçi Payı (%14): 1.401,12 TL
- İşsizlik Sig. Fonu (%1): 100,08 TL
- Kesintiler Toplamı: 1.501,20 TL
- Toplam Net Ücret: 8.506,80 TL
- Gelir Vergisi Matrahı: 1276,02 (Rakamı göstermek için yazılmıştır, GV sıfırdır)
- Damga Vergisi: 75,96 (Rakamı göstermek için yazılmıştır, DV sıfırdır)
İşverene Toplam Maliyeti (2023 Ocak)
- Brüt Ücret: 10.008,00 TL
- SGK Primi İşveren Payı (%15,5): 1.551,24 TL
- İşsizlik Sig. Fonu: 200,16 TL
- Toplam Maliyet: 11.759,40
Örnek personel maliyeti hesaplama
Eğer bir çalışanınıza net 20.000 TL maaş vermek isterseniz, 2023 yılı Ocak ayı için hesaplamanız aşağıdaki şekilde olacaktır. Net değer üzerinden yaptığınız anlaşmalarda kümülatif gelir vergisi dilimi aylar geçtikçe artacağı için brüt maaş tutarı ve dolayısı ile toplam işveren maliyeti artacaktır.
2023 Ocak ayında 31.953,41 TL olarak başladığınız toplam maliyetiniz, 2023 Aralık ayında 36.420,98 TL ye, yıllık toplam maliyetiniz de 416.065,78 TL ye kadar çıkacaktır.
Aşağıdaki örnekte gelir vergisi hesaplanırken, brüt tutardan işçi ile ilgili SGK tutarları düşülür ve kalan tutar ilgili vergi dilimi ile çarpılır, bulunan tutardan asgari ücretin gelir vergisi kadar tutar düşülür. Damga vergisinden de asgari ücretin damga vergisi kadar tutar düşülür.
Örnek maaş hesaplaması (Net: 20.000 TL - 2023 Ocak)
- Brüt Ücret: 26.084,43 TL
- SGK Primi İşçi Payı (%14): 3.651,82 TL
- İşsizlik Sig. Fonu (%1): 260.84 TL
- Gelir Vergisi (%15): 2.049,74 TL
- Damga Vergisi (%0,759): 122,02 TL
- Kesintiler Toplamı: 7.436,4 TL
- Net Ücret: 20.000,00 TL
Toplam İşveren Maliyeti
- Brüt Ücret: 26.084,43
- SGK Primi İşveren Payı (%20,5): 5.347,31 TL
- İşsizlik Sig. Fonu (%2): 521,69 TL
- Toplam Maliyet: 31.953,41 TL
%5 puanlık SGK indirimi
Belli şartları yerine getirmeniz durumunda faydalanabileceğiniz ve işveren hissesine uygulanan 5 puanlık indirimden bahsetmek istiyorum.
Bu indirimden faydalanmak için işverenlerin;
- Çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri,
- Sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri,
- Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
%5 indirimi yukarıdaki örneğe uygularsak, SGK işveren payı (%20,5) yerine (%15,5) üzerinden Ocak ayında 652,11 TL indirim ile 5.347,31 TL yerine 4.043,09 TL olarak hesaplanacak ve bu çalışandan yıllık tasarrufunuz 16.982,27 TL olacaktır.
Yukarıdaki 20.000 TL net maaş örneğini %5 SGK işveren avantajı ile hesaplanmasını aşağıda görebilirsiniz:
Maaş Hesaplaması (Net: 20.000 TL - 2023 Ocak)
- Brüt Ücret: 26.084,43 TL
- SGK Primi İşçi Payı (%14): 3.651,82 TL
- İşsizlik Sig. Fonu (%1): 260.84 TL
- Gelir Vergisi (%15): 2.049,74 TL
- Damga Vergisi (%0,759): 122,02 TL
- Kesintiler Toplamı: 7.436,4 TL
- Net Ücret: 20.000,00 TL
Toplam İşveren Maliyeti (2023 Ocak)
- Brüt Ücret: 26.084,43
- SGK Primi İşveren Payı (%15,5): 4.043,09 TL
- İşsizlik Sig. Fonu (%2): 521,69 TL
- Toplam Maliyet: 30.649,19 TL
Paraşüt'te Maaş Planı Yönetmek
Paraşüt’te, muhasebecinizden alacağınız çalışanlarınızın maaş planlarını basit bir şekilde hesaplamalarınıza ekleyebilirsiniz. Çalışanlarınızın eline geçen net tutarı YENİ MAAŞ / PRİM olarak Paraşüt'e ekleyebilirsiniz. Eğer çalışanınız ile net tutar üzerinden sözleşme yaptıysanız bu maaş giderini düzenli tekrarlayan gider olarak da oluşturabilirsiniz.
Muhasebecinizden aldığınız ve çalışanınız için ödediğiniz vergi tutarlarını da YENİ VERGİ / SGK PRİMİ olarak Paraşüt'e girebilirsiniz.
Ek olarak, çalışanlarınızın şirket için cebinden yaptığı harcamaları ve kendisine verdiğiniz avans tutarlarını da Paraşüt'te takip etmeniz çok kolay.
Keyifli bir ön muhasebe deneyimi için Paraşüt'ü 14 gün ücretsiz olarak deneyebilirsiniz.
