İş kazası bildirimi nedir ve nasıl yapılır?

İş kazası tanımı birçok farklı şekilde yapılabiliyor. Tüm tanımların ortak noktası ise şu: İş kazası, çalışanların veya işyeri unsurlarının zarar gördüğü olumsuz olaylardır.

Sosyal Sigortalar Kanunu’nda ne tip durumların “iş kazası” sayılacağı belirtilmiştir. İş kazası olarak nitelendirilebilecek bir olay yaşandıktan sonra yapılması gereken en önemli şey ise iş kazası bildirimi.

 

İş kazası bildirimi ne demek?

İş kazası bildirimi, yaşanılan olayın ilgili kurumlara iletilmesi olarak özetlenebilir. Bir çalışanın bir iş kazası geçirmesi durumunda iş kazası bildirimi yapma sorumluluğu işverene aittir.

İşveren, ilgili kanun uyarınca 3 iş günü içerisinde iş kazası bildirimi yapmak durumundadır. Bu sorumluluğu yerine getirmeyenlere Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından idari para cezası uygulanır. Bildirim yapıldığı ve işverenin kusurlu bulunduğu durumlarda da yine işverenin cezai bir sorumlulukla karşılaşması çok olasıdır.

Bir kazaya uğrayan sigortalının SGK tarafından sunulan yardım hizmetlerinden yararlanabilmesi için bu bildirimin yapılması zorunludur. SGK, iş kazası bildirimi yapılmamış olduğu takdirde bir vefat durumu da söz konusu olsa yardımda bulunamaz.

 

İş kazası bildirimi hangi durumlarda yapılır?

“İş kazası nedir?” sorusunu genel olarak yanıtladık. Peki, hangi durumlar iş kazası sayılır ve iş kazası bildirimi yapılmasını gerektirir?

İlgili kanunda belirtildiği üzere, bir olayın iş kazası sayılabilmesi için ciddi bir yaralanma durumu söz konusu olmalıdır. Parmak incinmesi gibi durumlar kişiyi bir “özre” uğratmayacağından bir iş kazası olarak nitelendirilmez ve dolayısıyla iş kazası bildirimi yapılması gereken bir durum oluşturmaz.

 

İş kazası bildirim süresi nedir?

Hangi durumlarda bir bildirimde bulunmanız gerektiği netleşti, sıra bildirimde bulunma süresinde. Bir iş kazası kaç gün içinde bildirilir?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda belirtildiği üzere 3 iş günü içerisinde ilgili kurumları bilgilendirmek zorunlu.

Kazanın yaşandığı gün, birinci gün olarak kabul edilmek üzere 3 iş günü içerisinde bir iş kazası bildirimi yapmak işveren için oldukça önemlidir.

İş kazaları meydana geldiği andan itibaren genellikle adli bir vaka gibi değerlendirilir. Bu durum çalışan açısından çok önemli ve çok faydalıdır, mağduriyet yaşanma olasılığını azaltır.

 

İş kazası bildirim formunu kim doldurur?

İş kazası bildirimi yapılacağı zaman izlenmesi gereken yol aslında çok basit:

Peki, iş kazası sorgulama olmadan direkt olarak işverenin sorumluluğunda mı? Hizmet akdi kapsamında bir veya birden fazla işverene bağlı olarak çalışanlar için işveren sorumlu tutulur. Eğer kaza geçiren kişi kendi adına çalışıyor ise bildirimi de kendisi yapmakla yükümlüdür.

Bir üniversitenin bünyesinde yarı zamanlı olarak çalışan öğrenciler kaza geçirdiği takdirde ise iş kazaları üniversite tarafından SGK’ya bildirilir.

Şantiye şefleri ile ilgili yönetmelik uyarınca, şefler görevli oldukları inşaat alanında meydana gelen iş kazalarının bildirimlerinden sorumludurlar.

 

İş kazası bildirmeme cezası

İş kazası bildirimleri 3 iş günü içerisinde yapılmadığı takdirde ilgili kanun gereği iş kazası bildirmeme cezası uygulanmakta. 2022 yılında bu ceza her geç bildirim başına en az 6.966 TL. İş yerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre değişiklik gösteren ceza tutarını bir tabloda özetleyelim:

İş kazası bildirimi yapılmadığı durumlarda SGK, kaza geçiren sigortalı için yapılan sağlık harcamalarını ve bağladığı aylık ödemeleri de işverenden tahsil etme hakkına sahiptir.

Peki, bildirilmeyen iş kazaları nasıl fark ediliyor? Sağlık kuruluşları, iş kazalarını SGK’ya bildirmekle yükümlü.

 

İş kazası bildirimi nedeniyle denetleme yapılır mı?

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun iş kazalarını denetleyen, iş yerlerine giderek gözlem ve teftiş yapan bir ekibi ya da departmanı yok. Böyle bir çalışma ne daha önce ne de şu anda söz konusu değil.

Ancak, denetlenmeseniz bile iş kazası bildirmeme cezası almanız mümkün. Çalışanınız delil sayılan hastaneye kayıtları veya herhangi başka bir belge ile SGK müdürlüklerine başvuruda bulunabilir.

Geçirdiği iş kazası tazminat davası açmasına vesile olmuş bir çalışan bu davanın 2-3 yıl sonra sonuçlanacağının farkında olmalı. Maddi ve manevi olarak tazminat davası açılabilen iş kazası, tazminat hesaplaması açısından birçok değişken içerir.

Maddi tazminat hesaplanırken kaza geçiren sigortalının yaşı, maaşı, iş gücü kayıp oranı, SGK yardımları, çalışanın ve işverenin kusur oranları gibi değişkenler göz önünde bulundurulur.

Manevi tazminatta ise yaşanan olayın getirdiği duygu durum değişiklikleri mahkeme yargıcı tarafından göz önünde bulundurulur.

 

İş kazası bildirimi yapmak yeterli mi?

İşverenler iş kazası bildirimi yapmakla yükümlü oldukları gibi bildirim sonrası bu kazayı kayıt altına alarak gerekli önlemler için inceleme yapmak durumundadır.

İş kazaları gerçekleşme nedenleri, görgü tanıklarının ifadeleri, olay yeri fotoğrafları ve sonrasında alınan önlemler ile birlikte düzenlenmeli ve bir iş kazası araştırma raporu tutularak saklanmalıdır. Özetle, sadece bildirim yeterli değildir.

Siz siz olun, bildirimden kaçmayın! Mutlu bir patron olmanın sırrı çalışanları mutlu etmekten geçer. Siz de bu düşüncede iseniz bir de ön muhasebe programı Paraşüt’ün Mutlu Patronlar’ından olmanın tadına varın! Hemen 14 günlük ücretsiz deneme hesabınızı oluşturun, ön muhasebenizi rahatça tutun.