Serbest meslek erbabı e-faturaya geçebilir mi?

Serbest meslek e-fatura zorunluluğu konusuna geçmeden önce, serbest meslek erbapları kimdir bahsetmek istiyoruz.

Gelir Vergisi Kanunu’nda serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler serbest meslek erbabıdır. Yani serbest meslek erbabı olarak geçen kişiler; avukat, doktor, diş hekimi, veteriner hekim, mimar, mühendis, müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir, danışman, ressam, yazar, bestekar, kimyager, noter, serbest öğretmen, artist, menajer, senarist, yönetmen, ebe, sünnetçi, arzuhalci, rehber ve sağlık memuru vb. kişiler.

e-SMM zorunluluğunun 2020’de yürürlüğe girmesiyle birlikte serbest meslek erbaplarının belge düzenleme süreçleri neredeyse tamamen dijital ortama taşındı. Bu değişiklik, özellikle makbuz oluşturma, düzenleme ve saklama süreçlerinde hem mevzuata uyumu kolaylaştırdı hem de operasyonel iş yükünü azalttı. 2025 ve 2026 yıllarında geçerli olan serbest meslek erbaplarına yönelik uygulamalar ve güncel beklentiler aşağıda ayrıntılı şekilde açıklanmaktadır.

2025 itibarıyla serbest meslek erbaplarının e-Fatura düzenleme zorunluluğu bulunmuyor. GİB’in 2026 yılına ilişkin açıkladığı takvimde de bu konuda bir zorunluluk değişikliği yer almıyor. Bu nedenle serbest meslek erbaplarının belge düzenleme yükümlülüğü hâlâ e-SMM üzerinden yürütülüyor. Bununla birlikte, gönüllü olarak e-Fatura uygulamasına geçmek mümkün. 

Özellikle şirketlerle yoğun çalışan, belge paylaşımını hızlandırmak isteyen veya tüm finansal süreçlerini tek ekranda toplamak isteyen serbest meslek erbapları isteğe bağlı e-Fatura geçişi yaparak kendilerine kesilen faturaları da elektronik ortamda alıp kolayca arşivleyebiliyor. Bu yönüyle gönüllü geçiş, operasyonel verimliliğini artırmak isteyen birçok serbest meslek mensubu tarafından tercih ediliyor.

2020’den bu yana yürürlükte olan e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) zorunluluğu, 2025 ve 2026 yıllarında da aynı şekilde devam ediyor.

Mevzuata göre:

• Tüm makbuzlar elektronik ortamda oluşturulmalı,
• GİB’e elektronik olarak iletilmeli,
• Elektronik defter ve belge saklama standartlarına uygun şekilde en az 10 yıl boyunca dijital ortamda saklanmalıdır.

Bu düzenlemeler; Gelir İdaresi Başkanlığı nın yayımladığı VUK 509 Genel Tebliği ile VUK Madde 253–254 kapsamında tanımlanan saklama ve ibraz yükümlülüklerine dayanıyor.

Dijital saklama zorunluluğu, serbest meslek erbaplarının notere gitme, matbu makbuz kullanma veya fiziksel arşiv tutma gibi süreçlerdeki yükünü önemli ölçüde azaltmış durumda. Bu yüzden hem mevzuat gereklilikleri hem de pratiklik açısından e-SMM uygulamasının çok daha merkezi bir rol oynamaya devam edeceği görülüyor.

Her yıl olduğu gibi 2026 için de e-Belge uygulamalarının kapsamının genişletilmesine yönelik değerlendirmeler bulunuyor. GİB tarafından şu anda yayımlanmış, yürürlüğe girmiş yeni bir zorunluluk olmasa da kamuya açık duyurular ve sektör değerlendirmeleri, aşağıdaki başlıkların gündemde olduğunu gösteriyor:

GİB’in uzun vadeli planlarında, e-Belge sisteminin daha fazla meslek grubu ve işlem türünü kapsayacak şekilde geliştirilmesi yer alıyor. Serbest meslek erbaplarını doğrudan zorunlu kılacak bir düzenleme henüz yok ancak uyum süreçlerini daha bütüncül hâle getiren teknik güncellemeler bekleniyor.

Özellikle sağlık, hukuk, danışmanlık gibi kişisel veri içeren mesleklerde belge saklama standartlarının KVKK uyumlu şekilde güçlendirilmesi gündemde. e-SMM veri güvenliğinin artırılması ve entegrasyon süreçlerinde standartlaşma öngörülüyor.

Hem işletmeler hem de serbest meslek erbapları için geçerli olan e-Arşiv Fatura zorunluluk limitlerinin 2026’da güncellenmesi bekleniyor. Mevcut 5.000 TL / 30.000 TL limitlerinin enflasyon ve işlem hacmine göre yeniden düzenlenmesi olası görünüyor. Bu düzenleme serbest meslek erbaplarını doğrudan zorunlu kılmasa da, kendilerine kesilen faturalar açısından günlük işleyişi etkileyebilir.

Daha hızlı denetim ve otomatik veri akışı amaçlayan çalışmalar, e-belge altyapılarında standartların güncellenmesine işaret ediyor. Bu da serbest meslek erbapları için elektronik belge düzenlemeyi daha kritik hâle getiriyor. Bu başlıklar hâlen değerlendirme aşamasında olduğu için resmî bir zorunluluk değişikliği bulunmuyor. Mevzuattaki gelişmeleri takip etmek, olası yükümlülük değişikliklerine hazırlıklı olmak için önem taşıyor.

Dijital belge süreçlerinde mevzuata uyum sağlamak serbest meslek erbapları için her geçen yıl daha da önemli hale geliyor. Paraşüt ile e-SMM’yi birkaç dakika içinde oluşturabilir, makbuzlarınızı güvenle saklayabilir ve mali müşavirinizle kolayca paylaşabilirsiniz. Gönüllü olarak e-Fatura kullanmaya karar veren kullanıcılar da tüm e-belgelerini Paraşüt üzerinden tek bir ekranla yönetme avantajına sahip olur.
 

Siz de Paraşüt’ü 14 gün ücretsiz deneyerek e-SMM süreçlerinizi çok daha hızlı ve düzenli yönetebilirsiniz.

Serbest meslek erbapları için zorunlu olan elektronik serbest meslek makbuzu kesmek Paraşüt ile hem kolay hem de hızlı. Peki, e-SMM için neden Paraşüt’ü tercih etmelisiniz?

Şöyle anlatalım, internet bağlantınız olan her yerden e-SMM oluşturabilir, noter onayı, imzalama, manuel bilgi girişi gibi işlerle uğraşmadan müşterileriniz ve mali müşavirinizle e-SMM'yi hızlıca paylaşabilir ve makbuzlarınızı matbu olarak arşivlemek yerine dijital ortamda 10 sene boyunca güvenle saklayabilirsiniz.

Dilerseniz anahtar teslim hizmetimiz ile e-Serbest Meslek Makbuzu başvurunuzu yerinizden bile kalkmadan bir gün içinde tamamlayabilir ve e-SMM göndermeye başlayabilirsiniz.

 *Mali Mühür veya e-imza bekleme süresi dahil değildir.