30.03.2023

Çek nedir ve nasıl kullanılır?

yusuf sahin

Yusuf Şahin

SMMM

Ticari hayatta sıkça kullanılan çek, yeni girişimcilerin de ödeme ve tahsilatlarını düzenlemek için yararlanabileceği bir evrak. Taze bir girişimci olarak, çekten nasıl yararlanıp doğru kullanacağınızı biliyor musunuz?

çek kullanım adımları

Çek bir ödeme aracıdır. Her ne kadar bankaya verildiğinde ödenmesi gerekse de piyasada vadeli olarak kullanılır. Kredi kartının yaygınlaşması ile beraber itibarı azalsa da taşıdığı şekil şartları ve kanunlardaki koruyucu hüküm sebebi ile yaygın bir şekilde kullanılmaya devam etmektedir.

 

Çek defteri nasıl alınır?

Çek defteri (çek karnesi) almak için istenen bilgiler bankaya göre değişiklik gösterebilir. Yine de bankaların başlıca istediği bilgiler şunlardır:

  • İkametgah belgesi
  • Kimlik belgesi
  • Sabıka kaydı
  • Dilerseniz yazımızı okumak yerine aşağıdaki “Play” butonuna tıklayarak dinleyebilirsiniz.

    Banka, bu belgelere ek olarak firma sahibinin maddi teminat göstermesini de bekler. Çek defterinde 10 sayfa bulunur ve banka her bir sayfa için belirli bir miktarda teminat talep eder.

    Banka yaptığı araştırmalar sonucunda geçmişte karşılıksız çek vakası, geciken ödemeler gibi şüpheli bir durum ile karşılaşırsa firma sahibinin başvurusunu reddeder.

     

    Kimler çek defteri alabilir?

    Çek defteri almak zorlu bir süreç gibi görünebilir. Ancak bankalardan sorunsuz bir şekilde kredi alabilen, ticari işlemlerinde herhangi bir sıkıntı yaşamayan bütün işletmeler istedikleri bankaya çek defteri için başvuruda bulunabilirler.

    Siz de alımlarınızı çek ile ödemek istiyorsunuz ama nereden başlayacaksınız?

     

    Çek yazmaya başlarken bilinmesi gerekenler neler?

  • Çalıştığınız bankaya müracaat edeceksiniz. Banka sizden gerekli evrakları temin ettikten sonra 10 ya da 15 yapraklı çek karnesi verecek.
  • Her bir boş çek yaprağı için 2023 yılı için 33 TL “değerli kağıt bedeli” ödemeniz gerekir.
  • Müşteriye verdiğiniz çeki, müşteri bankanıza vadesinde getirip parasını tahsil etmek istediğinde hesabınız müsait değilse bile, banka kanuna göre 6.000 TL (2023 yılı) ödeme yapmak durumunda. Banka, kendisini garantiye almak için çek karnesini size vereceği zaman sizden “Çek Sayfası X 6.000 TL” tutarında teminat ya da bloke hesabı bulundurmanızı isteyebilir. Banka bloke hesabınıza faiz geliri işletebilir. Eğer kredi ödemelerinizde herhangi bir sorun yoksa ve hesap hareketleriniz düzenli ise bu parayı teminat olarak bloke ettirmeme şansınız var. Çek başına 6.000 TL (2023 yılı) banka için kredi hükmünde olup, kredi için istediği diğer koşulları çek için de isteyebilir.
  • Çek defteri almanız, bu çek defterini kabul ettirebileceğiniz anlamına gelmez. Tedarikçi ile çalışıyorsanız, yaptıracağınız iş bedelinin en az %40'ı cebinizde olmalı. Kalan %60'lık bakiye için belki çek yazabilirsiniz.
  • Uzun süredir piyasada iş yapan insanlar çek kullanmaktan uzak dururlar. Çek yazmanın kontrolü önemlidir. Yeni girişimcilerin piyasada itibarı olmayan çeklerini kabul ettirmek ve bankaya para bloke ettirmek yerine müşteri çeklerini döndürmeleri önerilir. Müşterinizin çeki başlangıçta sizin çekinizden daha güvenilir olacaktır. Bu çeki cirolamanız da "Müşteri bu çeki ödemezse, ben ödeyeceğim." demektir. Bu durumda çeki kabul ettirmeniz daha kolay olacaktır.
  •  

    Çek hesabı nedir?

    Çek defteri, diğer bir adıyla çek koçanı bankalar tarafından basılır. Bu defterin her sayfasında bir hesap numarası, çek hesabının bulunduğu banka, hesap sahibinin vergi numarası, çekin basıldığı tarih gibi bilgiler bulunur. İşte bu defterde bilgileri yazan hesaba çek hesabı denir.

    çek örneği

     

    Çek örneği

    Çek tasarımları bankadan bankaya değişiklik gösterse de her çekin üzerinde hesap sahibinin adı, ödemenin yapılacağı banka ve hesap numarası, ödeme yapılacak kişinin bilgileri, miktar ve tarih gibi kısımlar yer alır.

     

    Çekin bankadan vadesinde tahsili neden önemlidir?

  • Çekte vade yoktur ve çeki düzenleyen firmanın hesabı müsait ise, banka, çekin ibrazı durumunda, çek bedelini ödemek zorundadır. Bunu yapmak, girişimci firma için itibar kaybıdır ve ileride daha büyük sorunlara yol açabilir. Piyasada yer etmiş olan ticari icaba göre çeki vadesinden önce bankadan tahsil etmemek gerekir.
  • Sizin yazdığınız çekleri tedarikçileriniz, sizin çalıştığınız banka şubesinden tahsil eder. Eğer çekin tahsilatı için başka bir bankaya verir ise çek takasa girer ve süreç 1-2 gün uzayabilir. Elinizde müşteri çeki var ise tahsil için çekin üzerinde yazılı olan bankaya vermeniz, size zaman kazandıracaktır.
  •  

    Çek cirolama nedir, neden ve nasıl yapılır?

  • Mal veya hizmet aldığınızda tedarikçiye nakit ödeme yapmak istemediğinizi düşünelim. Firma açık hesap üzerinden vadeli ödemeye sıcak bakmayabilir ve sizden çek talep edebilir. Kendi firmanızın çekini verebileceğiniz gibi müşterinizden aldığınız çeki de verebilirsiniz.
  • Müşterinizden aldığınız çeki vereceğiniz zaman çeki cirolamanız gerekir. Çekin arkasına firmanızın kaşesini basarak, yetkili imza ile imzalar mal ya da hizmet aldığınız firmaya verebilirsiniz.
  • Bu işleme cirolama denir ve çek tutarı ciro ile tedarikçiye devredilmiş olur. Ciro ile çeki alan firma, çeki bankaya verecek ve vadesinde de tahsilatı bekleyecektir. Ödemeyi çeki ilk düzenleyen firma yapacak ve zincir şeklinde bu ödeme son firmanın hesabına geçecektir.
  • (insert: Nakit Akışınızı Takip Edin. class: c-bg-coolGray u-mv3 icon: icon-parasut-kdv text: Paraşüt ile kasa ve banka hesaplarınızın bakiyelerini takip eder, geçmiş nakit giriş çıkışını inceler, cari hesaplarınıza çek ile gelir ya da gider kaydeder ve ilerleyen zamanlardaki nakit durumunuz ile ilgili öngörü sahibi olursunuz. cta-url: /cari-hesap-programi cta-text: Keşfetmek için Tıklayın)

     

    Çek kırdırma/bozdurma/faktöring nedir neden ve nasıl yapılır?

    Çekin bedelini vadesinden önce tahsil etmek anlamına gelir. Elinizde ileri tarihli düzenlenmiş bir müşteri çeki var, sizin de acil ödemeniz gelmiş durumda. Nakit ihtiyacınızı karşılamanız için siz çeki bankaya değil, faktöring firmalarına ya da piyasada bu işi yapan şahıs ya da firmalara vermek durumundasınız. Bu durumda çek bedelinde %10 ila %40 arasında komisyon kesintisi yapılır. Eğer çek vadesinde karşılıksız çıkar ise bu firmalar size gelir.

     

    Bloke çek nedir nerelerde ve nasıl kullanılır?

  • Bloke edilmiş çekler genellikle konut, arsa ve iş yeri gibi emlak satışlarında kullanılır. Bloke çek banka tarafından keşidecinin (ödemeyi yapacak tarafın) beyanına göre yazılır.
  • Örneğin işleme konu olan dairenin bedeli 5.000.000 TL. Bu durumda alıcı bankaya 5.000.000 TL para yatırıyor ve bloke ettiriyor. Bunun karşılığında da bankada 5.000.000 TL tutarında çek alıyor. Tapuda işlem anında çeki satıcıya veriyor ve işlem gerçekleşiyor. Satıcı daha sonra bankaya giderek bloke edilen tutarı tahsil ediyor.
  • Alıcı ve satıcının çek ile ilgili bir problem yaşamamaları için tapudaki işlemi yapmadan önce, Bloke Çekin kontrol edilmesi gerekir. Bunun için imza öncesinde bloke çekin bulunduğu bankanın şubesinden, çekin durumunu öğrenilmesi gerekir.
  • Bloke çek düzenlenirken zorunlu şekil şartlarına uyulmalı ve özellikle rakam yazılırken çok dikkat edilmeli. Uygulamada çekler hamiline veya nama yazılı olarak düzenlenebiliyor.
  •  

    Hatır çeki nedir neden kullanılır?

    Gerçek bir borç ve alacak ilişkisinden doğmayıp, işletmeye sadece finansman sağlamak için alınan ve verilen senetlerdir.

     

    Elektronik çek nedir?

    Elektronik çek; günlük yaşamda kağıt olarak hazırlanan çeklerin elektronik ortamdaki karşılığıdır. Genellikle e-ticaret sektöründe ödeme tutarının büyük olduğu işlemlerde şirketler tarafından tercih edilir.

    Normal çeklerde olduğu gibi elektronik çeklerinde muhatap bankanın sisteminde tanımlı olması gerekir. Kullanımı banka kontrolünde olduğu için güvenli bir ödeme yöntemi olarak kabul edilebilir.

    Kanuni Yönleriyle Çek yazımızı okuyarak çek kullanımı hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

     

    Paraşüt ile çek senet takibi yapabileceğinizi biliyor muydunuz?

    Çeklerinizi Paraşüt ile istediğiniz takip edebilirsiniz. Eğer bir Paraşüt hesabınız yoksa Paraşüt'ü hemen 14 gün ücretsiz deneyebilirsiniz:

     

    Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:

    Cari hesap takibinin püf noktaları

    Stok yönetimi nasıl yapılmalı?

    Ön muhasebe nedir, nasıl yapılır?

    Yeni Bloglardan Haberdar Ol

    Paraşüt e-bültene abone olun. Bu sayede yeni içerikleri kaçırmayın.
    Sizi haberdar edelim.

    Blog bülten aboneliği kapsamında işlenecek kişisel verileriniz ile ilgili detaylı bilgiye Aydınlatma Metnini okudum.

    Tarafıma blog bültenlerinin gönderilebilmesi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.

    Ticari elektronik ileti gönderimi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.

    Ön muhasebe programı Paraşüt - Kampanya görsel

    Ayda 55₺'ye e-faturaya kolayca geçin!

    e-Faturaya uygun fiyatlı e-kontör avantajı ve hesaplı çözümler ile geçin.

    En Çok Okunanlar