Gelir vergisi nedir? Nasıl hesaplanır?

Bu yazımızda bulabileceğiniz vergi rakamları ve örneklerle ödemeniz gereken gelir vergisi tutarını adım adım hesaplayabilirsiniz.

 

Gelir vergisi nedir?

Gelir vergisi; gerçek kişilerin yani hukukta hak edinebilen ve yetki kullanabilen kurumlaşmamış kişilerin gelirleri üzerinden alınan vergi türüdür. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.

 

Gelirin unsurları nelerdir?

Gelir vergisine tabi gelirler “Gelir Vergisi Kanunu”nda tanımlanmıştır. Buna göre gelire giren kazanç ve iratlar şunlardır: 

İrat ne demek? TDK’ye göre irat; gelir, gelir getiren mülk.

 

Gelir vergisi mükellefleri kimlerdir? Kimler gelir vergisi öder?

Gelir vergisi için tam mükellefler: 

Bu mükelleflerin Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler.

Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler dar mükellef sayılır ve sadece Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilirler.

Şirket Giderlerini Azaltın: 

Paraşüt ile giderlerinizi organize eder, kime ne zaman ödeme yapacağınızı bilir, şirket ve personel giderlerini takip edip en çok nereye harcadığınıza yön verebilirsiniz. 

 

Gelir vergisi beyannamesi nedir, nerede bulunur, ne zaman verilir?

Gelir vergisi beyannamesi gelirinizi gösteren ve verginin tarhının gerçekleşmesi için verilen beyannamedir. Gelir İdaresi Başkanlığı Web Sitesi'nin ilgili bölümünden beyannameye ulaşabilirsiniz.

Yıllık gelir vergisi beyannamesi izleyen yılın Mart ayının son gününün akşamına kadar verilir. Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan ibaret olması halinde izleyen yılın Şubat ayının başından 25. günü akşamına kadar verilir.

 

Gelir vergisi ne zaman ödenir?

Gelir Vergisi iki taksitle ödenir. Eğer gelir sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan oluşmuyorsa ilk taksit mart ayı sonuna kadar, ikinci taksit temmuz ayı sonuna kadar ödenir.

Eğer gelir sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan oluşuyorsa ilk taksit şubat ayı sonuna kadar ikinci taksit hazıran ayı sonuna kadar ödenir.

 

Gelir vergisi nereye ödenir?

Mükelleferin ikametgahlarının bulunduğu vergi dairesi, iş yerlerinin bağlı bulunduğu vergi dairesi veya bankalar aracılığıyla ödemeler gerçekleştirilebilir.

 

2024 gelir vergisi tarifesi nedir? 2024 gelir vergisi oranları ve gelir vergisi dilimleri

 

Gelir vergisi hesaplama

Yukarıdaki vergi tarifesine göre birkaç gelir vergisi hesaplama işlemi yapalım.

 

Gelir vergisi hesaplama örneği

Gelir vergisi hesaplama örnek 1: 110.000 TL altındaki gelirler için %15 oranında gelir vergisi alınır. Diyelim ki verginin matrahı yani verginin işlem göreceği miktar 6.000 TL. Bu miktar için gelir vergisi vergi tarifesinin birinci diliminde kaldığı için %15’lik orana tabi olacaktır. Yani ödenmesi gereken vergi miktarı 6.000 x %15 = 900 TL olacaktır.

Gelir vergisi hesaplama örnek 2: Verginin matrahı yani verginin işlem göreceği miktar 74.000 TL olsun. Bu matrahın 72.000 TL’si ilk dilimde kaldığı için %15’lik orandan işlem görür. Yani 72.000 x %15 = 10.800 TL. Matrahın geri kalan kısmı ise ikinci dilime dahil olduğu için %20’lik orandan işlem görür. Yani 2.000 x %20 =400 TL. Toplam ödenmesi gereken miktar ise 10.800 + 400 = 11.200 TL dir.

Gelir vergisi hesaplama örnek 3: Verginin matrahı yani verginin işlem göreceği miktar 120.000 TL olsun. Bu matrahın 70.000 TL’si ilk dilimde kaldığı için %15’lik orandan işlem görür. Yani 70.000 x %15 = 10.500 TL. Matrahın kalan 19.000 TL'si ikinci dilime dahil olacaktır. Bu miktar için %20 vergi oranı uygulanır. Yani 19.000 x %20 = 3.800 TL Geri kalan 31.000 TL üçüncü dilime dahil olduğundan %27’lik orandan işlem görür. Yani 31.000 x 0.27 = 8.370 TL. Toplam ödenmesi gereken miktar ise 0.500 + 3.800 + 8.370 = 22.670 TL'dir.

Ufak bir hatırlatma, bu işlemleri sizin yapmanıza gerek yok. Online olarak birçok gelir vergisi hesaplama uygulaması bulabilirsiniz.

 

Serbest meslek erbabı gelir vergisi öder mi?

Serbest meslek erbablarının gelirleri serbest meslek kazancı sayıldığı için onlar da gelir vergisine tabidir. Vergi oranları dilimleri ise yukarıda bulunan vergi tarifesi ile aynıdır. İster serbest meslek makbuzu kesin, isterseniz fatura bu vergiye dahil olursunuz.

Tüm gelirlerinizi ve vergilerinizi online ön muhasebe programı Paraşüt ile takip edebilirsiniz hem de ilk on dört gün ücretsiz!