06.11.2023
Damga vergisi nedir, oranları nasıl hesaplanır?
Cansu Meşedilci
İçerik Yöneticisi
Çokça duyulur, azca ödenir; damga vergisi nedir? Devlet tarafından alınan bir vergi çeşidi olan damga vergisi, kurum ve kişiler arasında gerçekleşen işlemler sonucunda geçerliliğin belgendiği kağıt üzerinden alınan vergidir. Peki nasıl hesaplanır, kim tarafından ne zaman ödenir? Tüm bu soruları yazımızda cevapladık.
Damga vergisi nedir?
Damga vergisi, kişiler ile kişiler, kişiler ile kurumlar veya kurumlar ile kurumlar arasında hukuki ve resmi işlemleri belgeleyen kağıtlardan alınan vergilerdir.
Dilerseniz yazımızı okumak yerine aşağıdaki “Play” butonuna tıklayarak dinleyebilirsiniz.
Buradaki kağıt terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.
Damga vergisinin alınabilmesi için kağıdın ibraz edilebiliyor olması, imzalanabilir veya imza yerine geçen ibareler olması ve hüküm içermesi gerekmektedir.
Damga vergisi ne için alınır?
Damga vergisi, kişi ve kurumlar arasında yapılan sözleşme ve anlaşmaların geçerliliğini belgelemek amacıyla alınır. Bu sözleşmeler, kişiler arasında olabileceği gibi, kişi ve resmi daireler arasında da olabilir. Fakat önemli bir nokta olarak, iki kişi arasında yapılan sözleşmelerde damga vergisini her iki tarafın da ödemesi gerekirken, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişiler öder.
Damga vergisi örneği olarak, kira sözleşmelerini gösterebilir; iş hayatında karşılaştığımız ihale, sözleşme ve ücret ödemesi gibi durumlarda da ödenen bir vergi türü olduğunu söyleyebiliriz.
Damga vergisi nasıl hesaplanır?
Bu noktada, sıkça karşılaştığımız sorulardan biri de, "Faturalarda damga vergisi nasıl hesaplanır?" olmakta. Damga vergisi hesaplama, konu olan kağıtların nüshasına göre damga vergisi hesaplanır ve oranlara göre değişiklik gösterebilir.
Örneğin, taksitle satış sözleşmeleri binde 9,48 oranında Damga Vergisi’ne tabi olup, belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlar kategorisine ait olan tahkimnameler ise 294,90 TL damga vergisine tabidir.
Damga vergisi tutarı neye göre hesaplanır?
Damga vergisi ödeme şekilleri de bu duruma bağlı olarak iki türlüdür. İlki, Nispi ödeme türüdür ve yukarıda da belirttiğimiz gibi binde 9,48 olarak hesaplanır. İkincisi ise, maktu ödemedir. Sözleşmede değer belirtilmemişse damga vergisi maktu alınır, değer varsa nispi alınır.
Sözleşme damga vergisi nasıl hesaplanır?
Sözleşmelerde damga vergisi hesaplama için ihtiyacımız olan tek rakam, sözleşme tutarıdır. Aylık olarak belirlenen tutarı yıl bazında düşünerek hesaplamanız gerekir.
Gelin örnek bir hesaplama yapalım. Diyelim ki, sözleşmenizin aylık tutarı 2.000 TL; bu durumda 12 ile çarptığımızda yıllık tutarı 24.000 TL olarak kolayca buluruz. Ardından ise şu formülü uygulamamız gerekir:
Damga Vergisi Tutarı = Sözleşme Tutarı x %0,948
Damga Vergisi Tutarı= 24.000 x %0,948 --> 227,52 TL'dir.
Örnekte de açıkladığımız gibi, iş sözleşmesi damga vergisi hesaplama yaparken tutarı binde 9,48 ile çarpmanız yeterlidir. Sözleşmenizde damga vergisinin yarıya yarıya ödeneceğine dair bir ifade yer alıyorsa, hesapladığınız tutarın yarısını ödemeniz gerekir.
(insert: Şirket Giderlerini Azaltın. class: c-bg-coolGray u-mv3 icon: icon-list text: Paraşüt ile giderlerinizi organize eder, kime ne zaman ödeme yapacağınızı bilir, şirket ve personel giderlerini takip edip en çok nereye harcadığınıza yön verebilirsiniz. cta-url: /kullanici-kaydi cta-text: 14 Gün Ücretsiz Deneyin)
Damga vergisi beyannamesi ne zaman verilir ve ödenir?
Damga vergisi mükellefler tarafından ay içinde hazırlanan kâğıtların ertesi ayın 20’sinde ödenmesi gereken vergisidir. İzleyen ayın 20’nci günü akşamına kadar vergi dairesine beyan edilir. 26’ncı gününde de ödemesi yapılır.
Şahısların ise, sözleşmenin imza tarihinden sonraki 15 gün içerisinde beyan edip, ödemeleri gerekir.
Damga vergisi mükellefleri kimlerdir?
Damga Vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir.
Damga vergisinin 3. maddesinde, yabancı ülkelerde düzenlenen sözleşmelerle ilgili şu bilgi yer almaktadır: "Yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların vergisini, Türkiye'de bu kağıtları resmi dairelere ibraz eden üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar veya harhangi bir suretle hükümlerinden faydalananlar öderler. Ancak bunlardan ticari veya mütedavil kağıt mahi yetinde bulunanların vergisini, bunları en evvel satan veya kabul veya başka suretle kullanan kişiler öderler."
Merak edilen bir diğer soru da, "tek başına alınabilen damga vergisi nedir?"dir. Tek başına alınabilen damga vergisi, 9047 vergi kodunun açılımı niteliğindedir. Ödeme yapacak kişiler 9047 kodu üzerinden bu işlemlerini gerçekleştirirler. Bu vergi türü kişi ve kurumlardan yapılan işlemler karşılığında alınan damga vergilerini kapsar.
2024 Damga vergisi oranları ve ücretleri nelerdir?
2024 vergi oranlarını bu blog yazımızda güncelleyeceğiz.
| Damga Vergisine Tabi Kağıtlar | |||
| I. Akitlerle ilgili kağıtlar | |||
| A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar: | |||
| 1.Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler | (Binde 9,48) | ||
| 2. Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) | (Binde 1,89) | ||
| 3. Kefalet, teminat ve rehin senetleri | (Binde 9,48) | ||
| 4. Tahkimnameler ve sulhnameler | (Binde 9,48) | ||
| 5. Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir kağıda taalluk edenler dahil) | (Binde 1,89) | ||
| 6. Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler | (Binde 1,89) | ||
| B. Belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlar: | |||
| 1.Tahkimnameler | (294,90 TL) | ||
| 2.Sulhnameler | (294,90 TL) | ||
| 3.Turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan sözleşmeleri | (1.658,80TL) | ||
| (Belli parayı ihtiva edenler dahil) | |||
| II. Kararlar ve mazbatalar | |||
| 1. Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayarak Danıştaydan verilen mazbata, ilam ve kararlarla hakem kararları: | |||
| a) Belli parayı ihtiva edenler | (Binde 9,48) | ||
| b) Belli parayı ihtiva etmeyenler | (294,90 TL) | ||
| 2. İhale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları | (Binde 5,69) | ||
| III. Ticari işlemlerde kullanılan kağıtlar | |||
| 1. Ticari ve mütedavil senetler: | |||
| a) Emtia senetleri: | |||
| aa) Makbuz senedi (Resepise) | (101,20 TL) | ||
| ab) Rehin senedi (Varant) | (59,70 TL) | ||
| ac) İyda senedi | (9,30 TL) | ||
| ad) Taşıma senedi | (2,20 TL) | ||
| b) Konşimentolar | (59,70 TL) | ||
| c)Deniz ödüncü senedi | (Binde 9,48) | ||
| d) İpotekli borç senedi, irat senedi | (Binde 9,48) | ||
| 2. Ticari belgeler: | |||
| a) Menşe ve Mahreç şahadetnameleri | (101,20 TL) | ||
| b) Resmi dairelere ve bankalara ibraz edilen bilançolar ve işletme hesabı özetleri: | |||
| ba) Bilançolar | (227,30 TL) | ||
| bb) Gelir tabloları | (108,50 TL) | ||
| bc) İşletme hesabı özetleri | (108,50 TL) | ||
| c) Barnameler | (9,30 TL) | ||
| d) Tasdikli manifesto nüshaları | (44,10 TL) | ||
| e) Ordinolar | (2,20 TL) | ||
| f) Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları | (44,10 TL) | ||
| IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar | |||
| 1. Makbuzlar: | |||
| a) Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtlar | (Binde 9,48) | ||
| b) Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (Ek: 5766/10-ç md.) (Yürürlük: 6/6/2008) (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar | (Binde 7,59) | ||
| c) Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar veya bu mahiyetteki senetler | (Binde 7,59) | ||
| d) İcra dairelerince resmi daireler namına şahıslara ödenen paralar için düzenlenen makbuzlar | (Binde 7,59) | ||
| 2. Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası vergiye tabidir): | |||
| a) Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen liste beyannamelerde yazılı her gönderi maddesi için | (2,20 TL) | ||
| b) Vergi beyannameleri: | |||
| ba) Yıllık gelir vergisi beyannameleri | (294,90 TL) | ||
| bb) Kurumlar vergisi beyannameleri | (393,90 TL) | ||
| bc) Katma değer vergisi beyannameleri | (194,60 TL) | ||
| bd) Muhtasar beyannameler | (194,60 TL) | ||
| be) Diğer vergi beyannameleri (damga vergisi beyannameleri hariç) | (194,60 TL) | ||
| c) Gümrük idarelerine verilen beyannameler | (393,90 TL) | ||
| d) Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler | (144,40 TL) | ||
| e) Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri | (144,40 TL) | ||
| (Değişik: 6728/28. md Yürürlük:9/8/2016) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesi ile muhtasar beyannamenin birleştirilerek verilmesiyle oluşturulan beyannameler. | (230,70 TL) | ||
| 3. Tabloda yazılı kağıtlardan aslı 1,00 Yeni Türk Lirasından fazla maktu ve nispi vergiye tabi olanların resmi dairelere ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri. | (2,20 TL) |
2023 yılının sonuna yaklaşırken "2024 damga vergisi oranları ve ücretleri nelerdir?" sorusunu da merak ediyor olabilirsiniz. 2024 damga vergisi tutarı belirlendikten hemen sonra blog yazımız içerisine güncel oranları paylaşacağız.
Damga vergisi ödeme şekilleri
Damga vergisi pul yapıştırılması şekliyle, makbuz karşılığı, istihkaktan kesinti yapılması veya basılı damga konulması şekillerinden biriyle ödenir.
Basılı damga konulması şekliyle ödeme:
Aşağıda yazılı kağıtlar pul yerine basılı damga konulması şekliyle de ödenebilir.
Makbuz verilmesi şekliyle ödeme:
İstihkaktan kesinti şekliyle ödeme:
Genel ve özel bütçeli dairelerle il özel idareleri ve belediyeler, bankalar, iktisadi kamu teşekkülleri ile bunların iştirakleri ve müesseseleri ve benzeri teşekkül, iştirak ve müesseselerin ödemelerinde kullanılan ve nispi vergiye tabi bulunan makbuzlarla bu mahiyetteki kağıtlara ait vergilerin, bu ödemelerin yapılması veya avans suretiyle ödemelerde avansın itası sırasında ilgili daire ve müesseseler tarafından istihkaklardan kesinti yapılması şekliyle ödenmesine Maliye Bakanlığınca izin verilebilir.
Genel bütçeli daireler dışında kalan ve istihkaktan kesinti yapmak durumunda bulunan daire ve müesseseler tarafından bir ay içinde kesilen Damga Vergisi, ertesi ayın 26. günü akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yatırılır.
Damga vergisinde sorumluluk ve ceza
2022 yılında vergi cezası oranlarında yüzde 36,2'lik bir artış görüldü. Vergiye tabi kağıtların Damga Vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması lazım gelen vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları ibraz edenler sorumludur.
Birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve damga vergisi cezasının tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması Damga Vergisinin noksan ödenmesini gerektirmez.
Makbuz karşılığı ödeme yapacak olanlar, taraf oldukları işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumludurlar. Verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda vergi, ceza ve fer'ileri, vergi için diğer işlem taraflarına rücu hakkı olmak üzere, makbuz karşılığı ödeme yapacak kişilerden yani sorumlulardan alınır.
Resmi daireler veya noterlerce düzenlenerek kişilere verilen veya dairede bırakılan ve Damga Vergisi hiç alınmayan veya noksan alınan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası düzenliyenlere aittir.
Vergi ve ceza, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları düzenleyenlerden alınır.
Damga vergisinde istisnalar nelerdir?
İstisnaları görmek için Damga Vergisi Kanunu popup: yes'nun 3894-2. sayfasını inceleyebilirsiniz.
Gelir-giderinizi kontrol etmenin en kolay yolu Paraşüt'te!
Bir işletmenin sağlam bir şekilde büyüyebilmesinde kuşkusuz ki, gelir gider takibinin büyük bir önemi var. Yapılan harcamalar ve beklenen tahsilatların neler olduğunu net bir şekilde görmeye ihtiyaç duyduğunuzda Paraşüt en akıllı çözüm ortağınız olarak yanınızda. Türkiye'nin ilk online ön muhasebe programı Paraşüt ile gelir gider takibinizi kolayca yapabilir, cari hesaplarınızı kontrol edebilir, güncel durumunuzu anbean görüntüleyebilirsiniz.
Henüz Paraşüt abonesi değilseniz, 14 günlük ücretsiz kullanımdan yararlanarak uygulamamızın işletmenizin ihtiyaçlarına nasıl cevap vereceğini deneyimleyebilirsiniz. Üstelik kredi kartı bilgisi bile gerekmeden!
Paraşüt'ü 14 gün ücretsiz denemek için aşağıdaki butona tıklayarak hesap oluşturmanız yeterli!
Paraşüt Blog Bülteni'ne abone olursanız işletmenizi büyütmenize yardımcı yazılar ilk sizin posta kutunuza düşer. Yeni bloglardan haberdar olmak için aşağıdaki form üzerinden abone olabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Yeni Bloglardan Haberdar Ol
Paraşüt e-bültene abone olun. Bu sayede yeni içerikleri kaçırmayın.
Sizi haberdar edelim.
Blog bülten aboneliği kapsamında işlenecek kişisel verileriniz ile ilgili detaylı bilgiye Aydınlatma Metnini okudum.
Tarafıma blog bültenlerinin gönderilebilmesi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.
Ticari elektronik ileti gönderimi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.
Ayda 55₺'ye e-faturaya kolayca geçin!
e-Faturaya uygun fiyatlı e-kontör avantajı ve hesaplı çözümler ile geçin.
En Çok Okunanlar
En Çok Okunanlar
