04.04.2023

Fatura türleri neler? Faturalar arasındaki farklar nelerdir?

beril koc

Beril Koç

İçerik Pazarlaması Uzmanı

İster çiçekçi olun, ister yazılımcı mutlaka birden fazla fatura cinsi ile karşılaşıyorsunuz veya karşılaşacaksınız. Farklı fatura türlerinin kullanım amaçları ve biçimlerini bu yazımızda anlattık.

fatura türleri nelerdir

 

İşlem Amacına Bağlı Olarak:

 

Satış Faturası

Bir işletmenin sattığı ürün veya hizmeti belgelemek için müşterilerine kestiği faturalardır. Her satışın belgelenerek yasallaşması gerekir. Bir satış faturasında satılan malın cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı, ve toplam bedeli gibi bilgiler beyan edilir.

Faturada mutlaka bulunması gereken bilgiler:

  • Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası
  • Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası
  • Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası
  • Malın veya işin nevi, miktarı fiyatı ve tutarı
  • Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası
  •  

    İrsaliyeli Fatura

    Hem sevk irsaliyesi hem de satış faturası değeri taşıyan belgeye İrsaliyeli Fatura denir.

    İrsaliyeli faturada bulunması gereken bilgiler:

  • “İrsaliyeli Fatura” ibaresi
  • Maliye Bakanlığı klişesi veya noter tasdiki
  • İrsaliyeli fatura düzenleyenin adı, ticari unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası
  • Malın ve hizmetin cinsi, miktarı, fiyatı ve tutarı
  • Malın nereye ve kime gönderildiği; müşterinin adı, ticari unvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası
  • İrsaliyeli faturanın seri ve müteselsil sıra numarası
  • İrsaliyeli faturanın düzenlenme tarihi ve saati
  • İrsaliyeli faturayı düzenleyenin imzası
  •  

    Proforma Fatura

    Proforma fatura bir teklif faturasıdır ve hiç bir mali yükümlülüğe neden olmaz. Satıcı hizmet veya malı ne kadar ücret karşılığında satmak istediğini satış gerçekleştiriyormuş gibi alıcıya gönderir. Proforma fatura karşılığı ne mal sevkiyatı ne de ödeme yapılır.

    Ticaret ve Vergi Hukukunda "Proforma Fatura" ile ilgili herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Her firma Proforma faturayı kendi ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenleyebilir. Ancak Proforma göndermek amacıyla asla resmi fatura kullanılmamalıdır ve fatura üstüne kesinlikle “Proforma Fatura” ibaresi eklenmelidir.

    Proforma faturada bulunması gereken ve bulunabilecek bilgiler:

  • “Proforma Fatura” ibaresi
  • Faturanın tarihi
  • Mal / hizmet cinsi -Satıcının ve alıcının isim/unvan, adresleri -Ödeme şekli -Malların menşei
  • Teslim şekli
  • Mal veya hizmetin birim fiyatı/miktarı/tutarı
  • Malların ağırlığı, ebatları, miktarı
  • Sevkiyatın şekli
  • Mallara ilişkin ambalaj özellikleri, numara vb. detay açıklamalar
  • Navlun ve sigorta prim tutarları
  • Düzenleyenin imzası
  • Proforma fatura hazırlamak için Proforma fatura nedir? Proforma fatura nasıl düzenlenir? yazımıza göz atabilirsiniz.

     

    İade Faturası

    İade faturası, müşteri tarafından alınan bir malın satıcıya geri verilmesi durumunda düzenlenen bir faturadır. İade faturası ile müşteri tarafından alınan bir malın tamamının satıcıya iadesi olabileceği gibi bir kısmının da iadesi olanaklıdır.

    İade faturası düzenlenirken dikkat etmeniz gerekenler:

  • Faturanın görünür bir yerine 'iade faturasıdır' ibaresi yazılır
  • Fatura kesmek için satış faturası koçanı kullanılır, iade faturası için ayrı bir fatura koçanı yoktur
  • Satıcıdan gelen faturadaki seri no. ve tarihi bu faturada mutlaka bulunmalıdır
  • İade faturası ile iade edilen malın birim bedeli, satıcı tarafından kesilen ilk faturadaki bedelden fazla olamaz. Müşteri iade faturası keserek kar edemez
  • İade faturasının açık veya kapalı kesilebilir
  •  

    Vergilendirmeye Bağlı Olarak:

     

    Tevkifatlı Fatura

    Tevkifatlı fatura; KDV’nin belirli bir oranının, satışı yapana ödenmesi yerine, alım yapan tarafından devlete ödenmesidir.

    Tevkifat uygulayacak kuruluşlar:

  • Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların teşkil ettikleri birlikler
  • Döner sermayeli kuruluşlar
  • Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları
  • Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
  • Üniversiteler (vakıf üniversiteleri hariç)
  • Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları
  • Bankalar ve özel finans kurumları
  • Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri)
  • Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar
  • Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar
  • Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler

    Tevkifat Uygulanacak İşlemler

  • Yapım işleri ile bu işlere ilişkin mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri
  • Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
  • Özel güvenlik hizmetleri
  • Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri
  • Her türlü yemek servisi
  • Danışmanlık ve denetim hizmetleri
  •  

    ÖİV’li Fatura

    Özel İletişim Vergisi Türkiye’de tüm mobil iletişim hizmetlerine uygulanır. Bayındırlık hizmetlerine fon sağlamak amacıyla toplanmaktadır. Vergi GSM aboneleri tarafından ödenir ve GSM operatörleri tarafından toplanır. GSM operatörlerinin kestikleri faturalara ÖİV olarak yansır.

     

    ÖTV’li Fatura

    Özel tüketim vergisi, belirli mal ve ürünler üzerinden alınan bir tüketim vergisidir. Malın ithal edilmesi veya üretilen malın ilk alıcısına teslimi nedeniyle ÖTV doğar. Vergi ithalatçılar ve ilk satıcılar tarafından ödenir.

     

    Hangi ürünlerde ÖTV var?

    İthalatta Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), tütün mamulleri, alkollü ve kolalı içkiler, akaryakıtlar, doğal gaz, LPG, madeni yağlar ve solventler, motorlu araçlar, havyar, kozmetik ürünleri, beyaz eşyalar (buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, termosifon v.b su ısıtıcıları,) kurşun kristalden el imali sofra ve mutfak eşyaları, postlar, kürkler, kıymetli taşlar, traş makinesı, elektrikli ev aletleri, tv, video kamera, cep telefonu v.b. elektronik aletler…

     

    Stopajlı Fatura

    Kaynakta kesilen gelir vergisine stopaj vergisi adı verilir. Serbest Meslek kazancı ve kira getirisi gibi gelirler stopaja tabidir. Serbest Meslek Makbuzu ve Gider Pusulası gibi faturaya yerine geçen evraklarda stopaj bulunur.

     

    Ödeme Zamanına Bağlı Olarak:

     

    Açık Fatura

    Vadeli bir satış yapıldığında faturanın üst kısmına kaşe vurulup imzalanır. Bu tip faturalara “Açık Fatura” denir.

     

    Kapalı Fatura

    Peşin ödemeli satış yapıldığında ise fatura bedelinin peşin olarak alındığını göstermek için faturanın alt kısmı kaşelenip imzalanır. Bu da “Kapalı Fatura” olarak ifade edilir.

    Ancak ticari hayatta uygulaması olan açık ya da kapalı ayrımı vergi kanunlarında yoktur. Vergi kanunlarına göre kaşenin faturada nereye vurulduğunun bir önemi ya da hukuki olarak tahsilata ilişkin ispat gücü de yoktur.

     

    Gönderim Yöntemine Bağlı Olarak:

     

    Basılı Fatura

    Yetkili matbaalarda şekil şartlarına uygun olarak basılmış faturadır.

     

    Dijital Fatura

    Dijital ortamda oluşturulup, saklanan faturalardır. Basılı fatura ile aynı değere sahiptir.

     

    e-Fatura

    İki e-Fatura mükellefi arasında alınıp gönderilen faturalardır.

     

    e-Arşiv

    Taraflardan birinin e-Fatura mükellefi olmadığı durumlarda gönderilen dijital faturalardır.

    Fatura türleri hakkında bilgi aldınız, peki fatura takip sürecinizi nasıl daha düzenli hale getireceksiniz? Tabii ki Paraşüt ile! Kolay ön muhasebe programı Paraşüt ile faturalarınızı istediğiniz yerden görüntüleyebilir, paylaşabilir ve hatta yazdırabilirsiniz.

     

    Aşağıdaki yazılarımız ilginizi çekebilir:

    Fatura Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Şey

    Faturanızı Profesyonelce Tasarlayın

    Tevkifatlı Fatura Hakkında Bilmeniz Gerekenler

    Yeni Bloglardan Haberdar Ol

    Paraşüt e-bültene abone olun. Bu sayede yeni içerikleri kaçırmayın.
    Sizi haberdar edelim.

    Blog bülten aboneliği kapsamında işlenecek kişisel verileriniz ile ilgili detaylı bilgiye Aydınlatma Metnini okudum.

    Tarafıma blog bültenlerinin gönderilebilmesi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.

    Ticari elektronik ileti gönderimi için Açık Rıza Metni kapsamında, e-posta adresimin yurt dışına aktarılmasına onay veriyorum.

    Ön muhasebe programı Paraşüt - Kampanya görsel

    Her ihtiyaca ve bütçeye uygun çözümler Paraşüt’te!

    e-Faturaya uygun fiyatlı e-kontör avantajı ve hesaplı çözümler ile geçin.

    En Çok Okunanlar